Cảnh báo các loại trái cây dễ bị ngâm hóa chất

Cảnh báo 6 loại trái cây dễ bị ngâm hóa chất

(GDVN) - Dù là những loại trái đang rộ mùa như đào, nhãn, xoài… nhưng những loại trái cây này vẫn thường bị ngâm tẩm thuốc để giữ màu sắc và hương vị được lâu.

1. Xoài: Bạn cần chú ý và hạn chế mua những quả xoài vỏ bên ngoài màu xanh hoặc xanh vàng nhạt, nhưng bên trong ruột lại chín vàng. Không chỉ không có vị xoài, nhạt nhẽo, thường quả xoài này sử dụng rất nhiều chất bảo quản.

2. Bom,Đào: Loại đào tiên trái to thường bị ngâm với axit citric công nghiệp, để giữ vỏ màu đỏ, không dễ hư hỏng. Nếu vào trong cơ thể, dư lượng hóa chất này có thể gây tổn hại hệ thống thần kinh, gây ra các bệnh dị ứng, thậm chí ung thư.

Nhiều người bán còn thường lấy quả đào cắt nhỏ ngâm với phèn chua cho giòn rồi ngâm thành nước uống. Thành phần chính của phèn là nhôm sunfat, tiêu thụ lâu dài có thể gây mất trí nhớ, độ đàn hồi da giảm dễ xuất hiện nếp nhăn.

3. Nhãn: Quả nhãn muốn để được lâu thường phun lưu huỳnh giúp giữ đầu quả không bị hỏng và vỏ quả bóng đẹp. Đồng thời khi ăn thịt bên trong có độ giòn, thịt nhãn cứng. Lưu huỳnh khi vào cơ thể gây cảm lạnh, tiêu chảy và ho nhiều.

4. Lê: Lê là loại quả thường nhanh hỏng nhưng nhờ được ngâm tẩm hóa chất hoặc nhuộm thêm màu vàng hay tẩy trắng mà thời gian sử dụng kéo dài. Nhưng bạn dễ dàng nhận ra nếu khi mua ngửi thấy mùi lạ và khi cắt ra hương vị không tự nhiên.

5. Dưa hấu: Người trồng dưa hấu thường phun rất nhiều thuốc trừ sâu, nếu những quả chưa đến ngày đã được hái thường ruột bên trong màu trắng nhờ, có mùi, ở giữa thường ủng và lớp sọc xanh bên ngoài không đều, mờ.

6. Chuối: Quả chuối thường ngâm tẩm và dấm bằng amoniac hay sulfur dioxide để vỏ chín vàng đẹp nhưng bên trong thường không ngọt, có vị chát. Sulfur dioxide khi vào cơ thể có thể gây hại cho hệ thần kinh, ảnh hưởng đến chức năng gan và thận.

Hoa quả để cả tháng vẫn tươi

Tại chợ hoa quả đầu mối Long Biên (Hà Nội), các loại hoa quả đổ về đây bao giờ cũng được phân thành hai loại: quả xanh chưa chín và loại đã có dấu hiệu dập nát, chín nẫu. Với loại quả đã chín, chủ hàng thường bán “siêu rẻ” cho những người chế biến hoa quả bán sẵn làm nước uống giải khát, còn những quả chưa chín sẽ được “ngậm hóa chất” để nhanh chín và bảo quản lâu hơn.

Loại hóa chất phổ biến là đất đèn. Sau khi đóng hoa quả chưa chín vào thùng, người bán sẽ rắc bột đất đèn lên trên để “ép chín”. Nhưng để hoa quả thực sự “đẹp mắt”, tươi nguyên, nhiều chủ cửa hàng còn ngâm hóa chất gồm bột đất đèn, chất chống thối để vừa chín nhanh vừa không thối. Ngay tại chợ Đồng Xuân, Long Biên cũng bán các loại thuốc chống thối trên với giá rất rẻ, từ 30.000–45.000 đồng/kg. Đây là hóa chất rất độc hại có nguồn gốc từ Trung Quốc nhưng công dụng giữ hoa quả rất “thần kì”.

Theo người bán hóa chất, một kg có thể hòa tan được 200 lít nước, đủ ngâm hàng trăm cân hoa quả các loại. Nếu ngâm với nồng độ đậm đặc, hoa quả có thể để vài ba tháng đến nửa năm mà vẫn “tươi roi rói”. Ngoài ra còn có những chất như Ethrel, bột sắt làm chín hoa quả nhanh, thuốc diệt cỏ 2,4D chống vi sinh vật thâm nhập vào hoa quả gây nhanh thối rữa.

Màu sắc hoa quả có hóa chất thường đẹp, ngửi có mùi hắc. Ảnh: internet

Những quả hồng xiêm, quả lê có thể hái khi còn xanh, nhìn không ngon nhưng chỉ cần nhuộm ít hóa chất sẽ chuyển thành màu vàng thẫm, vỏ quả căng mịn khiến nhiều người tưởng quả chín, ăn sẽ ngọt hơn. Chủ cửa hàng cho biết, mỗi ngày cửa hàng bán được từ 50-100 kg loại bột chống mốc này. Không chỉ bán cho những người muốn giữ tươi hoa quả, các hàng làm ô mai, muối dưa, cải chua, dưa kiệu… cũng đến mua.

Hoa quả ngoại chưa chắc đã chất lượng

Chị Thanh Loan (Đông Anh, Hà Nội) cho biết, mỗi khi đi lễ hay giỗ chạp nhà chị hay được biếu lê hoặc táo, hồng xiêm. Những loại hoa quả này có thể để trong tủ lạnh hoặc ở ngoài đến vài ba tháng mà không hề chín nẫu hay thối hỏng. Khi bổ đôi quả lê, táo thường thấy phần cuống hột có những chất trắng trắng, không hiểu là loại hóa chất gì.

Đây cũng là thắc mắc của rất nhiều người tiêu dùng khi chứng kiến quá trình “giữ tươi” đáng kinh ngạc của hoa quả bán trên thị trường hiện nay. Tuy nhiên, không phải loại hóa chất nào do người trồng hay người bán sử dụng đều độc hại. Cục bảo vệ thực vật cho biết, các loại thuốc đất đèn, Ethrel sau khi phân tích thấy có chứa Ethaphon (hoạt chất dùng kích mủ cao su đã được sử dụng ở Việt Nam) nếu sử dụng với nồng độ phù hợp sẽ không gây hại cho người tiêu dùng.

Ngoài ra, khi phản ứng với nước, thuốc sẽ giải phóng hai gốc axit, tự hết dần trong quá trình quả chín. Nhưng điều đáng ngại là người bán thường hám lợi nên pha đậm đặc, pha với tỉ lệ... lung tung cốt sao thúc chín thật nhanh, hoặc sử dụng nước bẩn để pha. Chính điều này gây ra tác dụng ngược của thuốc. Lo ngại hoa quả trong nước sử dụng nhiều hóa chất, lại có tâm lí sính “ngoại”, nhiều bà nội trợ chuyển sang dùng các loại hoa quả có nhãn mác xuất xứ từ Thái Lan, Mỹ, New Zealand…

Nhiều loại rau, củ, quả ướp hóa chất để giữ tươi lâu. Nguồn: internet

Tuy nhiên, loại hoa quả “đa quốc tịch” này còn sử dụng nhiều chất bảo quản, chất kích thích hơn các loại hoa quả trong nước. Do vận chuyển đường xa, mất nhiều thời gian, người bán phải sử dụng các loại thuốc trên để vừa chống mốc, vừa bảo quản hàng hóa không hư hại.

Theo các chuyên gia hóa học, các loại chất bảo quản này có gốc clo, peroxit, chất diệt cỏ 2,4D... Gốc clo rất độc nhưng do không mùi, không vị, không màu nên khó phát hiện. Chất này thẩm thấu rất mạnh vào bên trong củ quả.

Về việc nhận biết các loại trái cây có ngâm ủ hóa chất cực độc, các chuyên gia đều khẳng định là rất khó vì các độc chất trên có tính chất không màu, không mùi, không vị. Do đó, người tiêu dùng nên áp dụng phương châm “mùa nào thức nấy”, tránh ăn hoa quả trái mùa vì loại này sử dụng nhiều chất độc hại nhất.

Xoài, đào, lê, táo, hồng xiêm là các loại hoa quả sử dụng nhiều chất bảo quản nhất. Người tiêu dùng nên chọn hoa quả có dáng vẻ tự nhiên thay vì thiên về những loại quả nom đẹp mã, quá bóng bẩy. Hoa quả mua về nên ngâm qua nước muối loãng vài phút trước khi ăn. Ngâm rửa kĩ hoa quả sẽ giúp các thành phần hóa chất, chất bảo quản phân hủy, giảm nguy cơ độc hại.

Phương Thu

Phá hủy nội tạng Trao đổi về thông tin trên, PGS. TS Trần Hồng Côn, Chủ nhiệm Bộ môn Công nghệ Hóa học, Trường ĐH Khoa học Tự nhiên, ĐH Quốc gia Hà Nội khẳng định không có loại trái cây nào ngâm hóa chất khi ăn vào cơ thể có sức mạnh phá hủy nội tạng ở người.
Thực chất, những loại hóa chất mà người buôn trái cây sử dụng chính là những loại dung dịch chống thối. Dung dịch này là tập hợp của 5 chất có độc tố như thuốc trừ sâu, clo... với mục đích chống vi khuẩn ăn thối vỏ.
Tương tự, ThS. BS dinh dưỡng Nguyễn Trọng An (Cục Bảo vệ, chăm sóc trẻ em, Bộ LĐ - TB&XH) cũng khẳng định không có loại hoa quả nào ngâm hóa chất có thể khiến người ăn bị phá hủy nội tạng. Hóa chất đang được sử dụng nhiều ở một số loại trái cây nhập khẩu trên thị trường hiện nay chính là chất bảo quản, chất kích thích, để vừa chống mốc vừa bảo quản hàng hóa lâu bị hư hại. Hóa chất này có gốc clo, peroxit, chất diệt cỏ 2,4D... Riêng chất diệt cỏ 2,4D, nếu sử dụng nồng độ thấp sẽ trở thành chất kích thích cực mạnh làm cho củ quả tăng kích thước nhanh bất thường. Ngoài ra, còn có công dụng làm chậm quá trình lão hóa, tươi lâu và giữ được màu sắc củ quả khá tốt. Chúng còn có tác dụng diệt côn trùng, vi khuẩn... nên nhiều người lợi dụng làm chất bảo quản.
BS Nguyễn Trọng An cũng cho biết thêm, những loại hóa chất này thẩm thấu rất mạnh vào bên trong củ quả, về lâu dài gây nguy hiểm cho gan, gây ung thư và nguy hiểm hơn là làm chậm quá trình phát triển của trẻ.
Về cách nhận biết trái cây có ngâm ủ những hóa chất cực độc trên, các nhà khoa học đều khẳng định rất khó nhận biết vì các độc chất trên có tính chất không màu, không mùi, không vị.
Hóa chất đang được sử dụng nhiều ở một số loại trái cây nhập khẩu trên thị trường hiện nay chính là chất bảo quản, chất kích thích, để vừa chống mốc vừa bảo quản hàng hóa lâu bị hư hại... (Ảnh minh họa)
Chọn trái cây an toàn
Theo BS Nguyễn Trọng An, những loại trái cây như cam, quýt dễ phân biệt có ngâm chất bảo quản hay không nhờ vào lá và cuống. Nếu bị ngâm độc, cuống và lá sẽ bị rụng. Để đề phòng cuống bị gắn bằng keo, người tiêu dùng nên lay nhẹ cuống để xem cuống thật hay giả. Riêng với quả lê và táo, nếu vỏ ngoài xỉn màu, cứng, cuống trắng lốm đốm là đã bị ngâm chất bảo quản.
Ngoài ra, BS An cũng khuyến cáo người tiêu dùng không nên chọn những quả trông đẹp mã, quá bóng bẩy, bởi trái cây có chất bảo quản thường có vỏ ngoài bóng mịn, mỡ màng, màu sắc đẹp. Nên chú ý chọn những loại quả nhìn bên ngoài hơi bóng hoặc có lông, có mùi thơm của quả.
Người tiêu dùng có thể phân biệt trái cây có chất bảo quản qua thời hạn sử dụng, giá tiền của trái cây. Trái cây có chất bảo quản thường có giá rẻ, thời gian sử dụng lâu, có thể để trong một thời gian dài 2- 3 tuần mà không có dấu hiệu bị hỏng. Còn trái cây được bảo quản theo các phương pháp an toàn thì được đóng gói cẩn thận, có ghi tên công ty, hãng gia công, chế biến trên bao gói bán lẻ và trên thùng. Khi chọn mua, người tiêu dùng nên mua những loại hoa quả nguồn gốc rõ ràng, tránh mua những loại hoa quả trái mùa không rõ nguồn gốc. Các loại hoa quả trái mùa như cam, quýt, bưởi... được bảo quản bằng hóa chất độc hại thường có vỏ khô, cứng, khi bóp thấy nhũn hoặc khi bóc vỏ thì ruột đã khô.
Cũng theo BS An, khi sử dụng hoa quả mua về nên rửa sạch dưới vòi nước đang chảy vài lần, ngâm qua nước muối loãng vài phút trước khi ăn sẽ giúp làm sạch thuốc trừ sâu, trứng giun sán và các chất bẩn bám trên hoa quả. Tốt nhất, khi ăn nên gọt sâu các loại hoa quả cần gọt vỏ.
Nếu ăn phải trái cây ngâm với lượng chất bảo quản với nồng độ đậm đặc, chậm nhất là sau 30 phút, cơ thể người sẽ phản ứng giống như bị ngộ độc thức ăn như: Chóng mặt, buồn nôn. Trong trường hợp này, người bị ngộ độc nên lập tức gây nôn để đẩy hết lượng thức ăn ra khỏi cơ thể, đồng thời thực hiện theo phương pháp dân gian là ninh đậu xanh (để nguyên vỏ) với nước đường để uống giải độc. Nếu không khá hơn thì phải đến cơ sở y tế gần nhất để giải độc.
PGS. TSTrần Hồng Côn
(Chủ nhiệm Bộ môn Công nghệ Hóa học, Trường ĐH Khoa học Tự nhiên, ĐH Quốc gia Hà Nội)